Renkler
Renkler, resimde duygulara en çok
seslenen heyecanlandıran bir elemandır. Başarılı bir renk uyumu, resmin
çizgi sisteminden kompozisyonundan oranlarından çok daha etkileyicidir.
Doğanın çizgi yapısından, plastik biçimlerinden daha doğrudan doğruya,
daha kuvvetle, kendini gösteren renkler çoğunluğu bir "renk kültürü”
oluşturmuştur.
Etrafımızda uzanıp giden doğada ayın, ağaçların,
aynı binaların günün değişik saatlerinde öğle vakti başka türlü, akşam
vakti başka türlü göründüğünü hepimiz gözlemlemişizdir. Bu değişiklik
güneş ışığının, sabah saatlerinde az etkili öğle saatlerinde çok
kuvvetli, akşam saatlerinde ve gece daha farklı olmasındandır.
Renkler
bizi çeşitli ruhsal durumlar içine sürükler. Bunlar karamsarlık, üzüntü
olabileceği gibi, neşelilik, canlılık da olabilir.
Renklerin bu
etkilerini yalnızc a resimlerde değil, etrafımızdaki kullandığımız
eşyalarınızda elbiselerinizde de görebilirsiniz. Gerek elbiselerimiz,
gerekse mobilyalarımız için kumaş seçerken, markalarından ve
dokularından önce renklerinden etkilenerek seçiminizi yaparız.
Odalarımızdaki
mobilyaları değiştirmeyi planladığımızda ilk düşündüğümüz hangi
renkleri yanyana koymalıyımdır. Seçim yapmak için baktığımız katalogtaki
ince şeritler halindeki örneklerin büyük yüzeylere uygulandğıından
nasıl duracağı en büyük problemdir. Büyük, küçük, dar ya da geniş
yüzeylerde her rengi etkisi başka başkadır. 4–5 m2 büyüklüğündeki bir
kare üzerindeki mavinin etkisi başkadır, küçük bir pulun üzerindeki
mavinin etkisi başkadır.
Doku rengi etkiler. Düz, naylon bir
kırımızı ile dökümlü bir kumaş, farklı farklı etkidedir. Bu etkileri
etrafımızdaki farklı materyellerde gözlemlemek mümkündür.
Renk,
resimde duygulara en çok seslenen heyecanlandıran bir elemandır.
Başarılı bir renk uyumu, resmin çizgi sisteminden, kompozisyonundan
oranlarından çok daha etkileyicidir.
Fizikte yer alan renk
prizmasından geçen ve Solar Spectrum diye adlandıran renk kuşağındaki
renkler şunlardır. Kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, mor. Bu altı
renkten sarı, kırmızı, mavi ana renklerdir. Çevremizde gördüğümüz
binlerce renk, bu üç rengin çeşitli oranlarda karıştırılmasıyla ortaya
çıkar. Bu karışımdan siyah renkte elde edilir. Bu üç renk bizim
bildiğimiz RGB rentir. Ofset baskı teknolojisinde CMYK renk kullanılır.
Üç ana renkle, yani siyam mavisi, macenta kırmızı ve sarı ile:
Sarı+mavi= Yesil
Sarı+kırmızı= turuncu
Kırmızı+mavi= mor renkler elde edilir.
RGB renkte ana ışık renklerinin karışımı ile beyaz renk oluşur.
Cisimlerin çoğu aldıkları ışığın tümünü ya da bir bölümünü yansıtırlar.
Işık alan tüm cisimlerin rengini şu üç renk faktörü belirler.
Öz renk (lokal renk) objenin asıl rengi.
Işığa göre değişen renk (tonal renk) ışık ve gölgenin etkisi sonucu olarak değişmiş renk.
Yansıma renk. Çevredeki diğer objelerden yansıyan renk.
Bu üç faktörü de şunlar etkiler:
Işığın rengi.
Işığın yoğunluğu
Aradaki atmosfer.
Beyaz cisimler en çok ışık yansıtırlar. Siyah olanlar ise ışınların büyük kısımlarını yutarlar.
ZIT RENKLER
Renk
çemberinde bir esas rengin tam karşısındaki yardımcı renk o esas rengin
zıt rengidir. Ya da başka türlü söylersek bir esas rengin zıt rengi o
esas rengin dışında kalan iki esas rengin karışımı ile elde edilen
1.derece yardımcı renktir.
Kırmızının zıt rengi YEŞİL
Mavinin zıt rengi TURUNCU
Sarının zıt rengi MOR
KOMŞU RENKLER
Komşu
renkler demek o rengin tamamlayıcı renkleri demektir. Kırmızının komşu
rnekleri renk çemberinde kırmızının her iki tarafında yer alan renkleri
demektir. Bunlar kırmızıdan maviye doğru eflatun, mor, erguvan,
kırmızıdan sarıya doğru portakal kırmızısı, turuncu ve kavuniçidir.
Sarının
komşu renkeri sarıdan maviye doğru: çimen yeşili, yeşil turkuvaz,
sarıdan kırımızıya doğru kavuniçi, turuncu ve ateş kırmızısıdır. Mavinin
komşu renkleri maviden krırmızıya doğru erguvan, mor, eflatun, maviden
sarıya doğru turkuvaz, yeşil ve çimen yeşilidir.
KONTRAST RENKLER
Bütünleyici
renkler aynı zamanda birbirine zıt (kontrast) olan renklerdir. Bu
renkler birbirinin zıddı olduklarından, yanyana geldiklerinde
birbirlerinin en iyi şekilde ortaya çıkarırlar. Bu sebeple, bir zengin
bir yüzeydeki etkisinin daha belirgin olması isteniyorsa, o rengin
yanına, zıt rengi, yani bütünleyicisi konabilir.
Güneş ışığı bir
cam prizma ile kırılmaya tabi tutulursa, içindeki renkli ışınlar
ayrılırlar. Buna tayf denir. Bu sırada güneş ışığındaki çeşitli dalga
uzunluğunda olan ışınların kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert
ve mor sırası ile kırıldığı görülür. Burada kırılma acısı en küçük olan
ışının kırızı, en büyük olan ışının mor olduğu ortaya çıkar. Rnekler bu
sıra ile bir renk sklalası üzerinde boyanır ve skalanın iki ucu
birleştirilirse renk çemberi ortaya çıkar. Bu arada sırasıyla kırmızı,
turuncu, sarı, yeşil, mavi, mor bulunur. Ana ve ara renkler tayftaki
sıra ile ardarda gelecek şekilde renk çemberine konduğunda birbirine
yakın olan renkler birbirinin uygunu sayılır. Karşılıklı gelen renkler
ise birbirinin zıddıdır. Karşılıklı gelen renkler ise birbirinin
sıddıdır. Bu renkler ne birbirine yakın, ne de birbiri ile karşıkarşıya
olmayanlara uygunsuz renkler denir.
RENGIN TONLARI
Renklerin
gerçek değeri tayftaki halidir. Her renk beyaza doğru açıldıkça
parlaklaşır. Tersine olarak siyaha doğru yaklaştıkça koyulaşır. Her
rengin beyaz ve siyaha doğru çeşitli kademeleri vardır. Bir renk tonunun
açıklık ve koyuluk derecesine ton değeri, valör denir. Açık bir yeşil
ile koyu bir yeşil arasındaki fark, renk farkı değil ton farkıdır.
Bir renk eğer onu çevreleyen renk koyu ise, daha açık görünür.
Bir renk, onu çevreleyen renk daha açık ise daha koyu görünür.
En yüksek, en güçlü renk kontrasları tamamlayıcı renklerin renkleri yanyana getirilmesiyle elde edilir.
Her renk tamamlayıcı renginin gölgesini yanındaki renk üzerine düşürür. Böylece onu kendi tamamlayıcı rengiyle boyar.
Renkli
çalışmalarda amaca göre istenilen armoniler tercih edilebilir.
Koyu-açık kontrastı olmaduğu durumlarda , sıcak-soğuk rnek
kontrastlarına yer verilir. Renkli çalışmalarda da rengin sıcak-soğuk
kontrastlarına yer verilir. Renkler kendi özellikleri içinde bir
sıcak-soğuk durumuna sahiptirler. Örneğin mavi, mor, yeşil soğuktur.
Kırmızı, sarı, turuncu sıcaktır.
Renkli çalışmalarda bütünlük kurmak
önemlidir. Yapılacak çalışmalar değişik amaçlara yönelik olacaktır. Bu
sebeple değişik anlayışta ve değişik tekniklerde çalışmalar yapmak
zorunludur.
Last Modified: B 00, 0000